Jakie są metody wychowawcze oraz jak je stosować? W końcu wychowanie jest to proces, w którym wychowawca wpływa na wychowanka. Celem tego procesu jest w głównej mierze ukształtowanie człowieka w aspektach fizycznych, moralnych i umysłowych. Ogólnie rzecz biorąc wychowanie to zjawiska związane z oddziaływaniem społecznych i przyrodniczych środowisk na człowieka, które kształtują jego zachowanie, osobowość i tożsamość, a także postawy. Proces ten nie trwa krótko, ponieważ jest wieloletni. Wychowanie przede wszystkim wpływa na sferę emocjonalną, kulturalną, społeczną, intelektualną i moralną dziecka.
Z tego artykułu dowiesz się:
- jakie są rodzaje metod wychowawczych
- jak wyglądają poszczególne metody
Metody wychowawcze
Katalog metod wychowawczych jest rozbudowany i różnorodny. Wymienia się metody wpływu osobistego, wpływu sytuacyjnego, a także wpływu społecznego.
Najczęstszymi metodami wychowawczymi są:
a) Modelowanie;
b) Nagrody i kary;
c) Metody zadaniowe;
d) Dyskusja i wyjaśnianie;
e) Dostarczanie wiedzy i ćwiczenia;
f) Wyrażanie aprobaty i dezaprobaty;
Opis metod wychowawczych
Modelowanie jest prostą metodą wychowawczą. Jej głównym założeniem jest wskazywanie dziecku odpowiednich zachowań. Dzieci bardzo chętnie naśladują dorosłych, identyfikują się z nimi i są bezkrytyczne wobec rodziców. Modelowanie tyczy się każdego z aspektów życia.
Kary i nagrody są metodą, która wywodzi się z psychologii behawiorystycznej. Metoda ta polega na nagradzaniu swoich pociech, aby pozytywne zachowanie utrwaliły się w nich na dobre. Taką nagrodą może być nowa zabawka, słodycze lub zabranie dziecka np. na wesołe miasteczko, lub zwyczajne pogłaskanie po głowie. Nagrody muszą dominować nad karami. Jeżeli dziecko zawini złym zachowaniem, należy je ukarać. Przed nałożeniem kary na dziecko, trzeba mu dokładnie wytłumaczyć, co złego zrobiło i dlaczego zostaje ukarane. Kary nie mogą być zbyt surowe. Wyklucza się i wręcz zabrania się używania przemocy cielesnej i psychicznej na dziecku, ponieważ takie karanie uczy dzieci agresji. Jedną z kar może być np. zakaz spożywania słodyczy przez określony czas, czy ograniczenie oglądania bajek.
Metody zadaniowe są metodą, która przedstawia dzieciom sytuację życiową wymagającą pewnych działań i wysiłków, aby osiągnąć pewien cel. Pociechy dzięki takim zadaniom nauczą się negocjacji, konstruktywnej komunikacji, a także akceptacji norm społecznych. Podejmą określone role społeczne, rozwiążą konflikty i wzbogacą swoje umiejętności interpersonalne.
Dyskutowanie i wyjaśnianie jest bardziej przeznaczone dla starszych dzieci. Jest to dyskusja podjęta pomiędzy rodzicem a dzieckiem. Rozmowa powinna opierać się na zasadach partnerskich. Rodzic oczywiście nie może dominować nad dzieckiem, a obydwie strony powinny wysłuchać siebie i przeanalizować argumenty postawione przez obydwie strony.
Dostarczanie wiedzy i ćwiczenie jest metodą wychowawczą, która przygotowuje dziecko do odpowiedniego zachowania w danej sytuacji. Aby taka reakcja się powtarzała regularnie, to należy ją ćwiczyć i powtarzać oraz instruować dziecko.
Wyrażanie aprobaty i dezaprobaty to metoda, w której rodzice nade wszystko wyrażają akceptację lub brak akceptacji dla pewnych zachowań dziecka. Zachęcają dziecko do odpowiednich zachowań i zniechęcają do niewskazanych zachowań.
